«درخت مسواک» در آموزه های طب اسلامی، طب سنتی و دانش نوین بشری

نویسندگان

علیرضا قنادی

گروه فارماکوگنوزی و مرکز تحقیقات علوم دارویی، دانشکده داروسازی و علوم دارویی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان. (نویسنده مسؤول) نعیمه سادات داودی

گروه فارماکوگنوزی و مرکز تحقیقات علوم دارویی، دانشکده داروسازی و علوم دارویی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان.

چکیده

طب اسلامی دارای آموزه ها و دستورات خاصی است که تدبر و عمل به هریک از آن ها می تواند زمینه های پیشرفت و ترقی مسلمانان را فراهم نماید. یکی از این آموزه ها، در ارتباط با مسایل مختلف بهداشتی است. «درخت مسواک» یا «اراک»  با نام علمی « s alvadora persica l.» از خانواده «salvadoraceae» یکی از گیاهانی است که در زمینه بهداشت دهان و دندان در متون اسلامی بر روی آن تأکید شده است. آموزه های طب اسلامی در مورد درخت مسواک یکی از علل مهم استفاده گسترده از این گیاه در بین کشورهای اسلامی است. در این مقاله که از نوع کتابخانه ای بوده است و به شیوه مروری با بهره گیری از منابع قرآن کریم، منابع حدیث، کتب طب سنتی و برخی رفرانس های جدید انجام گردیده است مستندات مربوط به آثار درخت اراک ارائه شده است. در بخشی از مقاله، به برخی از تفاسیر قرآن و روایات در قالب آموزه های طب اسلامی اشاره شده است. قرآن با ذکر واژه «خمط» به درخت اراک اشاره نموده است که تفاسیر مختلفی برای آن ذکر شده است. در روایات، شفا از برخی بیماری ها و افزایش رزق و روزی برای چوب مسواک بیان گردیده است. در بخشی دیگر، به بررسی اهمیت درخت مسواک در منابع طب و داروسازی سنتی و تجارب دانشمندان گذشته در مورد آن پرداخته شده است. در بخش آخر به برخی از یافته های جدید دانشمندان درباره خواص دارویی گیاه مسواک و مواد مؤثر اصلی آن پرداخته شده است که درجلوگیری از پوسیدگی دندان ها مؤثرند. در طی مطالعاتی که در افراد استفاده کننده از چوب مسواک انجام شده است ثابت گردیده که نیاز این بیماران به درمان های ضد پلاک و التهابات اطراف لثه ای با مصرف این گیاه، کاهش می یابد. با توجه به این دستورات ارزشمند که قاعدتاً عمل به آن ها باعث سلامت فرد و جامعه اسلامی خواهد شد و با عنایت به این که درخت اراک شامل خواص آنتی اکسیدانت، ضد میکروب، سایتوتوکسیک، سایندگی و قابض بودن است، توصیه می شود که مراکز تحقیقاتی با به کارگیری تکنولوژی های روز، به مصرف پیوسته از این گیاه با توجه به صرفه های اقتصادی ـ اجتماعی آن تشویق شوند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اهمیت تغذیه با شیر مادر از دیدگاه آموزه های دینی، طب سنتی ایران و طب رایج

هدف: این مطالعه با هدف بررسی آموزه های دینی اسلام و دیدگاههای دو مکتب طب سنتی ایران و طب رایج در خصوص اهمیت تغذیه نوزاد با شیر مادر انجام شده است.روش بررسی: ابتدا داده ها با کلید واژه های مربوطه از آیات قرآن کریم، مجموعه های روایی و کتب معتبر طب سنتی ایران استخراج و سپس جستجو در پایگاه های علمی شامل Scopus، Science Direct و PubMedصورت گرفت. پس از استخراج داده ها، نتایج در قالب مفاهیم و جدول دست...

متن کامل

اثرات رنگ بر سلامت در طب سنتی، طب نوین و آیات قرآنی

سابقه و هدف: در کتاب قرآن کریم اشاراتی به اثرات بعضی رنگ ها مانند رنگ زرد در ایجاد شادی و نشاط در انسان شده است. در علوم جدید نیز درک رنگ و رنگ‌درمانی یک واقعیت روانشناختی فیزیولوژیک شناخته شده است و از تابش الکترومغناطیسی طیف مرئی (رنگ‌ها) در درمان بیماری‌ها استفاده می‏شود. مطالعه حاضربا هدف بررسی اثر رنگ برآدمی و رنگ‌درمانی از دیدگاه آیات و روایات، طب سنّتی وطب نوین در جهت تایید علمی بودن این ...

متن کامل

بررسی خواص تغذیه ای و درمانی خرما در قرآن، احادیت، طب سنتی و طب نوین

سابقه و هدف:  خرما (Phoenix dactylifera)، یکی از مهمترین منابع تغذیه ای در کشورهای جنوب غرب آسیا و شمال آفریقا بوده که ایران نیز بعد از مصر دومین کشور تولید کننده خرما در جهان است. با گسترش و پیشرفت علم در حوزه های مختلف، بعضی از فواید و خواص طبی و تغذیه ای خرما تایید شده است. با مطالعه قرآن، روایات و احادیث امامان معصوم (ع) درمی­یابیم که به بسیاری از این خواص و خواص دیگر اشاره شده است. لذا بمن...

متن کامل

شرح تطبیقی آمله در طب سنتی و مطالعات نوین

سابقه و هدف: آمله با نام علمی Phyllanthus embelica از خانواده Euphorbiacea و به‌طور گسترده در طب سنتی هندوستان و ایران برای درمان بیماری‏های مختلف از جمله بیماری‏های گوارشی، بیماری‏های مغز و اعصاب، بیماری‏های چشم، قلب و... استفاده می‌شود. این گیاه با نام آملج بارها و بارها در کتب منبع طب سنتی ایران تکرار شده است و میوه آن بخش مورد مصرف آن است. از دیدگاه حکما دارای مزاج سرد و خشک بوده و بسیار قا...

متن کامل

ناباروری مردان از دیدگاه طب سنتی ایران، علل و تدابیر آن و مقایسه با طب نوین

مقدمه: یکی از مسائل مهم علم پزشکی، ناباروری یا کاهش باروری است. حداقل از هر 6 زوج، یک زوج با مشکل ناباروری مواجه است. ناباروری مردان در 40% موارد ناباروری مطرح است. شیوع و اهمیت موضوع ناباروری و توجه حکمای طب سنتی بر علل ناباروری و درمان این اختلال که بخش عمده‌ آن را دستورات غذایی تشکیل می‌دهد، می‌تواند کمک کننده باشد، زیرا تغذیه بر روی سلامت بدن تأثیر بسیاری دارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی علل ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
تاریخ پزشکی

جلد ۳، شماره ۹، صفحات ۱۱۹-۱۳۲

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023